انواع ورق فلزی از رنگی تا آجدار + جدول استاندارد هر کدام

ورق‌های فلزی یا همان فولادی کاربردهای گسترده‌ای در صنعت ساختمان سازی دارند. ورق‌های فلزی بر اساس استانداردهای خاصی تولید می‌شوند. فرآیند‌هایی که در تولید این ورق‌ها به کار گرفته می‌شوند موجب شکل گیری انواع مختلفی از ورق‌های فلزی شده است که هر یک از مشخصات خاص خود برخوردار هستند. در این مقاله از ویکی ساختمون قصد داریم که به معرفی انواع ورق فلزی و کاربرد هر یک از آن بپردازیم.

انواع ورق فلزی

بر اساس ویژگی‌های ساختاری و همچنین فرآیندی که در تولید آن به کار برده می‌شود، انواع اصلی ورق‌های فلزی را می‌توان در لیست زیر گنجاند که در ادامه به طور مفصل به هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت.

• ورق فلزی سرد
• ورق فلزی گرم
• ورق فلزی اسیدشویی شده
• ورق فلزی گالوانیزه
• ورق فلزی رنگی
• ورق فلزی قلع اندود
• ورق فلزی آجدار

ورق فلزی سرد

ورق سرد از انواع ورق‌های فلزی که به طور عامیانه ورق روغنی خوانده می‌شود در واقع نشان از شکل ظاهری آن دارد. در ساخت ورق‌های فلزی سرد از فرآیند نورد سرد بهره برده می‌شود. این فرآیند این گونه است که ورق‌های فلزی یا فولادی با ضخامت‌های بالا تحت تاثیر فرآیند نورد به ورق‌های با ضخامت به مراتب کمتر تبدیل می‌شوند. این فرآیند موجب می‌شود که ورق‌های تولید شده ظاهری بسیار مناسب به خود بگیرند و از همین جهت به طور عمده در سطح کار استفاده می‌شوند. ورق‌های سرد نیز به طور کلی در سه دسته زیر قرار داده می‌شوند.

• ورق‌های فلزی سرد معمولی (ST12)
• ورق‌های فلزی سرد نیمه کششی (ST13)
• ورق‌های سرد فوق کششی (ST14)

از دیگر ویژگی‌های متمایز ورق‌های روغنی این است که می‌توان یک لایه از لعاب را روی سطح آن‌ها به کار برد و به این ترتیب رنگ‌های مختلفی را به آن‌ها داد. این ویژگی به همراه شکل ظاهری آن این نوع از ورق‌های فلزی را برای ساخت وسایل آشپزخانه بسیار مناسب کرده است. در ساخت ورق‌های فلزی سرد باید استاندارد‌های خاصی رعایت شود. جدول استاندارد این ورق‌های فلزی در زیر ارائه شده است.

ورق فلزی گرم

ورق‌های گرم یکی دیگر از انواع ورق‌های فلزی هستند که ورق‌های سیاه نیز خوانده می‌شوند. این ورق‌های فلزی تحت فرآیند نورد گرم تولید می‌شوند. در این فرآیند شمش و گنداله آهن مستقیماً تحت تاثیر حرارت‌های بالا قرار می‌گیرند. کربن از دیگر موادی است که در ساخت ورق‌های فلزی سیاه نقش مهمی دارند. در واقع کربن تعیین کننده درجه سختی این نوع از ورق‌های فلزی است. ورق‌های گرم از نظر سختی در طیف بسیار نرم (ST33) تا بسیار سخت (ST52) قرار می‌گیرند.

ورق‌های گرم بسیار نرم نیز بر خلاف عنوان غلط اندازی که دارند از مقامت بالایی برخوردار هستند و کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارند. ورق‌های گرم بسیار سخت در مقابل درجات مختلفی از نیروهای خمشی و کششی مقاومت بالایی دارند. این ورق‌های فلزی در صنایع ساختمان سازی، خودرو سازی، مخزن سازی و کشتی سازی کاربردهای گسترده‌ای دارند. ورق‌های گرم نیز مانند برادرخوانده خود، تحت یک سری از استانداردها ساخته می‌شوند. جدول استاندارد ورق فلزی سیاه در زیر ارائه شده است.

ورق فلزی اسیدشویی شده

این انواع از ورق‌های فلزی با اجرای یک سری از عملیات‌های مهندسی شده تحت عنوان اسیدشویی روی ورق‌های گرم (سیاه) تولید می‌شوند. هدف از اجرای این عملیات دادن جلوه و ظاهری بهتر به ورق‌های گرم است. به همین دلیل طی این فرآیند و با استفاده از اسید کلریدریک با اسید سولفوریک، زغال‌های سطحی و مقداری از ناخالصی‌های آن گرفته می‌شوند.

به عبارتی می‌توان گفت که ورق‌های اسیدشویی شده محصولی میان ورق‌های گرم و سرد است که هر یک از این دو ورق دستی بر سر ورق اسیدشویی کشیده اند و مزیت‌های بالقوه‌ای برای آن به بار آورده‌اند. داشتن مقاومت‌های بالا و ظاهری مناسب آن‌ها را برای بسیار از کاربردها مناسب ساخته است.

ورق فلزی گالوانیزه

ورق‌های گالوانیزه از معروف‌ترین انواع ورق‌های فلزی است که کاربردهای زیادی در صنایع مختلف به ویژه صنعت ساختمان سازی دارد. بر خلاف ورق‌های اسیدشویی شده، این نوع از ورق‌ها با اجرای عملیات‌های مهندسی شده روی ورق‌های سرد (روغنی) تولید می‌شوند. ورق‌های گالوانیزه دارای خاصیت ضد زنگ هستند که آن را مدیون لایه‌ای بسیار نازک از روی هستند که طی یک فرآیند چندین مرحله‌ای روی سطح ورق‌های سرد قرار گرفته است.

موضوع دیگری که باید به آن پرداخت، کیفیت ورق‌های گالوانیزه است که به میزان این پوشش روی بستگی دارد که اصطلاحاً کوتینگ خوانده می‌شود. میزان ضخامت این پوشش در بازه 100 تا 275 قرار می‌گیرد. گل (اسپنگل) از دیگر اصطلاحاتی است که در خصوص ورق‌های گالوانیزه به گوش می‌خورد و در واقع به ناخالصی‌های شکل گرفته روی این ورق‌ها گفته می‌شود. ورق‌های گالوانیزه در ضخامت‌های مختلف چند صدم میلی‌متری تا 6 میلی‌متری تولید می‌شوند. ویژگی‌های ساختاری ورق گالوانیزه مزیت‌های زیادی را برای آن به ارمغان آورده است که در زیر به اصلی‌ترین آن‌ها اشاره شده است.

• ورق‌های ضدزنگ که با هزینه‌ای بسیار کم تولید می‌شوند.
• مقاومت بالا در برابر حرارت و رطوبت
• ماندگاری بالا
• به نگهداری و محافظت کمی نیاز دارند.
• مقاومت بالا در برابر ضربه و هر گونه خراش

کاربرد این انواع از ورق‌های فلزی در صنایع مختلف آن‌چنان زیاد است که می‌توان کتابی در مورد آن چاپ کرد. ساخت انواع شبکه‌های فلزی برای اجرای سقف‌های کاذب، ساخت انواع لوله‌های بخاری و کانال‌های کولر، ساخت انواع سقف‌ها و چهارچوب‌ها از کاربردهای این ورق تنها در صنعت ساختمان سازی است.

ورق فلزی رنگی

ورق‌های رنگی از دیگر انواع ورق‌های فلزی هستند که همان‌طور که از عنوان آن‌ها پیداست لایه‌هایی از رنگ‌های مختلف در فرآیند‌های خاص روی سطح اعمال شده است. ورق‌های رنگی به منظور داشتن مقاومت بالا عمدتاً از ورق‌های گالوانیزه ساخته می‌شوند. این پوشش رنگی مقاومت ورق گالوانیزه را در مقابل هر گونه خوردگی افزایش داده و آن را بیش از پیش مناسب کاربرد در محیط‌های شیمیایی و مرطوب می‌کند. ورق‌های رنگی در صنعت ساختمان سازی به طور عمده در ساخت انواع سوله و واحد‌های صنعتی به کار برده می‌شود.

ورق فلزی آجدار

ورق‌های فلزی آجدار که در طرح‌های مختلفی در بازار موجود هستند در واقع از ورق‌های گرم یا همان سیاه ساخته می‌شوند.

ورق فلزی قلع اندود

ورق‌های قلع اندود از دیگر انواع ورق‌های فلزی است که در ساخت آن از ورق فلزی گرم استفاده می‌شود. در فرآیند ساخت ورق‌های قلع اندود ابتدا ورق سیاه (گرم) را به ضخامت مورد نظر می‌رسانند سپس تحت فرآیند الکترولیتی، قلع را به سطح ورق‌های فلزی اعمال می‌کنند. این نوع از ورق‌های فلزی دارای خاصیت ضد زنگ هستند. از کاربردهای آن‌ها در صنعت ساختمان سازی می‌توان به ساخت انواع سقف و نماهای صنعتی و تجاری، ساخت انواع چهارچوب‌ها، اجرای انواع سقف‌های کاذب و تجهیزات مکانیکی مانند شیرآلات اشاره کرد.

سخن آخر

ورق‌های فلزی با توجه به نوع آلیاژی که در ساخت آن‌ها به کار برده می‌شود و فرآیندی که در آن تولید می‌شوند انواع مختلفی دارند. هر یک از انواع ورق فلزی دارای ویژگی‌های ساختاری منحصر به فردی هستند که آن‌ها مناسب کاربردهای خاصی در صنایع مختلف کرده است. ورق‌های فلزی در انواع مختلف کاربردهای گسترده‌ای در صنعت ساختمان سازی دارند.