آیا می‌توان تصور کرد که یک سرباز در خط مقدم جنگ بدون کلاه باشد؟ کلاه ایمنی مهندس عمران نیز در کارهای ساختمانی نیز چنین تمثیلی دارد. این کلاه را می‌توان نوعی کلاه مخصوص کار نامید که برای محافظت از سر در برابر برخورد و یا سقوط آوار و سایر خطرات در کارگاه عمرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پوشیدن کلاه ایمنی یک الزام اجباری است که توسط OSHA (اداره ایمنی و بهداشت کار) تعیین شده است که کارفرمایان را ملزم به تهیه آن برای مهندسین، کارگران و کلیه عوامل حضور یافته در پروژه می‌کند. اما برای شناخت بیشتر کلاه ایمنی مهندسی عمران و اهمیت استفاده از آن با ویکی ساختمون همراه باشید.
انواع کلاه ایمنی مهندسی عمران
به طورکلی کلاه کار به دو دسته نوع زیر تقسیم می‌شوند:
کلاه ایمنی نوع 1: برای کاهش نیروی ضربه ناشی از ضربات وارد تنها به بالای سر طراحی می‌شود. به عنوان مثال، این شکل از ضربه ممکن است ناشی از چکش یا دستگاه میخ‌کوب و یا هر وسیله دیگری از بالا باشد.
کلاه ایمنی نوع 2: برای کاهش نیروی ناشی از ضرباتی که ممکن است در بیرون از مرکز و از طرفین و یا از بالای سر باشد طراحی می‌شود. به عنوان مثال، این شکل از ضربه ممکن است ناشی از تماس با گوشه تیز یک تیر جانبی باشد.
مطلب پیشنهادی: داربست معلق
استانداردهای کلاه ایمنی
OSHA دارای دو استاندارد است که الزامات کلاه کار را تعیین می‌کند:
- 29 CFR 1910.135 بر الزامات کلاه کار برای کارگران صنعتیِ عمومی اشاره دارد.
- 29 CFR 1926.100 بر الزامات محافظت از سر برای کارگران ساختمانی، تخریب ساختمان و نوسازی اشاره دارد.
هر دو استاندارد، کارگران را ملزم به استفاده از کلاه ایمنی می‌داند که احتمال آسیب دیدگی سر در اثر ضربه، افتادن اشیا و یا شوک الکتریکی وجود دارد.
این بدان معناست که کارفرمایان باید با تهیه کلاه‌های استاندارد، اطمینان حاصل کنند که کارکنان در شرایط زیر از پوشش‌های محافظتی استفاده می‌کنند:
- هنگامی که اشیا و یا تجهیزات از بالا سقوط کرده و احتمال افتادن آنها بر روی سر کارگران وجود داشته باشد.
- هنگامی که ممکن است سر کارگران به سمت اجسام ثابت مانند تکیه گاه‌ها، تیرهای ساختمانی و یا تجهیزات دیگر برخورد کند.
- وقتی این احتمال وجود دارد که سر کارگران در تماس با وسایل الکتریکی و در نتیجه خطر برق گرفتگی وجود داشته باشد.
در همه موارد، کلاه ایمنی مهندسی عمران باید الزامات استاندارد OSHA را برآورده کند.
همچنین 2 معیار برای آزمون کلاه ایمنی عبارتند از:
- دمای پایین: کلاه ایمنی مشخص شده با عبارت (LT) نشان می‌دهد که کلاه کار هنگامی که در دمای 30- درجه سانتی‌گراد (22- درجه فارنهایت) باشد، تمام شرایط آزمایش استاندارد را برآورده کند.
- قابلیت دید بالا: کلاه ایمنی که با عبارت (HV) مشخص شده باشد، نشان می‌دهد که کلاه تمام رنگ‌های مورد نیاز برای تست استاندارد را رعایت کرده است، این شامل آزمایشاتی برای رنگ‌پذیری و شب‌تابی است.
قوانین استفاده از کلاه ایمنی مهندسی عمران
استفاد از وسایل محافظتی در هر مرحله از ساخت پروژه عمرانی اعم از سازه ساختمان، سفت کاری و نازک کاری ساختمان و غیره جز ضوابط لازم برای شروع و اجرای کار است، از این رو، شرایط استفاده از کلاه کار که بر طبق مقررات ملی ساختمان تدوین شده است در زیر شرح داده می‌شود:
- در کلیه عملیات ساختمانی که در آنها احتمال وارد آمدن جراحات به افراد در اثر سقوط فرد یا سقوط وسایل و تجهیزات و مصالح وجود دارد، باید از کلاه‌های ایمنی استفاده شود.
- پوسته کلاه باید از مواد سخت و بادوام ساخته شود، تمام لبه‌های آن گرد و پرداخت شده نیز باشد. پوسته کلاه باید به طور محکم به کلاف یراقی که روی سر کاربر جای می‌گیرد متصل شود و فاصله آزاد بین کلاف یراق و پوسته کلاه نباید از 19 میلیمتر کمتر باشد.
- کلاه‌های ایمنی نو یا آنهایی که قبلاً مورد استفاده قرار گرفته باید قبل از این که در اختیار کارگران قرار گیرد، توسط اشخاص ذی‌صلاح کنترل و اجازه استفاده از آنها صادر شود.
- کلیه اشخاصی که در امر ساخت، حمل و ریختن بتن اشتغال دارند باید به پوتین و دستکش حفاظت مجهز باشند.
- در برپایی، نصب و انجام سایر کارهای فلزی باید وسایل حفاظت فردی از قبیل کلاه ایمنی پوشیده شود.
رنگ کلاه ایمنی
رنگ کلاه کار به نوع پروژه، بخش، شرکت، صنعت و برخی شرایط دیگر بستگی دارد، ولی به طور کلی به موارد زیر تقسیم می‌شود:
- سفید: مناسب هر مهندس (عمران، مکانیک، برق)، کارفرمایان، معماران، نقشه‌برداران
- آبی: برای برق‌کاران، نجاران و سایر افراد فنی
- قرمز: برای آتش‌نشانان
- سبز: برای مسئولین ایمنی، پرسنل بهداشت و محیط زیست
- خاکستری: برای بازدید کنندگان از سایت و خدمه
- زرد: برای کارگران
- قهوه‌ای: برای جوشکارها و افرادی در موقعیتی با گرمای شدید قرار دارند.
برندهای معتبر کلاه ایمنی مهندسی عمران
انتخاب و خرید بهترین کلاه کار امری ضروری و بایسته است، از این رو با بررسی بازار به این نتیجه رسیدیم که برندهای معتبر تولید کننده کلاه ایمنی در داخل کشور به شرح زیر هستند (از نظر کیفیت ساخت به ترتیب شماره گذاری شده است):
- کلاه ایمنی UVEX: ساخت آلمان
- کلاه ایمنی Canasaf: کانادا
- کلاه ایمنی NORTH: ساخت مکزیک
- کلاه ایمنی پرشین سیفتی دورف: ساخت ایران
اهمیت استفاده از کلاه کار
از آنجا که صدها نفر از کارگران در سال از صدمات ناشی از مرگ در حین کار جان می‌سپارند، استفاده از وسایل محافظتی همانند کلاه ایمنی در کلیه مراحل ساخت اعم از سازه ساختمان، سفت کاری و نازک کاری ساختمان و … اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. اگر چه فواید پوشیدن کلاه کار آشکار است، اما این پرسش همچنان باقی می‌ماند: آیا یک کارگر در صورت عدم تهدید ظاهری همچنان می‌تواند کلاه به سر داشته باشد؟ پاسخ بله است. در حقیقت، دفاع از کارگران در برابر خطرات ناگهانی، همان چیزی می‌باشد که استفاده از کلاه ایمنی را ضروری کرده است.
