تزئین حیاط خلوت ایرانی در خانه‌های کوچک و آپارتمان‌های امروزی را می‌توان یک پنجره کوچک رو به خانه‌های با صفای گذشته عنوان کرد. در این مقاله قصد داریم به کسانی که قصد تغییر دکوراسیون حیاط خلوت خود را دارند، کمک کنیم و به آنها سبک کلاسیک ایرانی آشنا را معرفی کنیم. با ما در ادامه همراه باشید.
المان‌های دکوراسیون حیاط‌های ایرانی کدام‌اند؟
برای تزئینات ساختمان و بالاخص حیاط خلوت به سبک کلاسیک ایرانی بهتر است ابتدا با المان‌ها و اکسسوری‌های آن آشنا شوید. در حیاط خانه‌های قدیمی ایرانی 3 المان حوض، باغچه و نشیمنگاه نقش اصلی را در طراحی دکوراسیون بازی می‌کردند. اگر بخواهیم این المان‌ها را در حیاط خلوت اجرا کنیم احتیاج به صرف هزینه و فضای زیادی داریم که در بسیاری از خانه‌های کوچک و آپارتمان‌ها قابل اجرا نیست؛ بنابراین برای تزئین حیاط خلوت ایرانی از راه‌های دیگری به خلق این المان‌ها به روشی آسان و کم هزینه تر می‌پردازیم.
به طور مثال به جای حوض می‌توان از آبنماهای سنتی با کاشی کاری آبی که نمایانگر کاشی کاری‌های حوض‌های قدیمی هستند استفاده کرد یا به جای اجرای باغچه می توان از گلدان‌های بزرگ که گل‌های پیچ امین الدوله و اطلسی در آنها رشد می‌کنند استفاده کرد و گلدان‌های کوچک شمعدانی را روی لبه آبنما قرار داد. برای بخش نشیمنگاه به جای ایوان و تخت با فرش روی آن می‌توان از صندلی چوبی با کوسن‌هایی با طرح سنتی بهره برد.
ساخت حیاط خلوت برای ساکنان مجتمع‌های مسکونی چگونه است؟
در بسیاری از مجتمع‌های مسکونی معمولا فضایی برای گذراندن وقت و گپ و گفت ساکنان در نظر گرفته می‌شود ولی اگر به فضایی خصوصی احتیاج دارید می‌توانید با مسقف کردن بالکن از این فضا برای ساخت یک حیاط خلوت استفاده کنید. بهترین گزینه استفاده از پروفیل pvc و شیشه است ولی هزینه زیادی دارد. راه دیگر استفاده از پروفیل قوطی و ورق‌های پلی کربنات است که به صرفه تر هستند.
برای تزیین این حیاط خلوت شیشه‌ای می‌توانید از آبنما، گلدان‌های شمعدانی و اطلسی اگر فضا آفتابگیر باشد استفاده کنید. حتی می‌توانید یک گوشه از فضا را به ساخت یک باربیکیو اختصاص دهید و هر از گاهی برای کباب کردن از آن استفاده کنید (حتما از دودکش برای باربیکیو در فضای بسته بهره ببرید). چون این فضا بسته است و از بارش‌های فصلی در امان است می‌توانید از پشتی‌های سنتی و مبل‌های کوچک به عنوان نشیمنگاه استفاده کنید.
کفپوش و دیوارپوش حیاط خلوت ایرانی
در گذشته برای پوشش کف و دیوارهای حیاط خانه‌ها از آجر در ابعاد مختلف استفاده می‌شد ولی کم کم با روی کار آمدن دستگاه‌های حفاری و صیقل سنگ این کفپوش‌ها جای خود را به انواع سنگ‌ها و موزاییک‌ها دادند. برای ایجاد یک حس نوستالژیک بهتر است در تزیین حیاط خلوت ایرانی از آجرهای مستطیلی برای پوشش دیوار و آجرهای مربعی برای پوشش کف بهره ببرید. آجرچینی و ایجاد نقش و نگار با استفاده از آجر در دیوارها یک تزیین مرسوم در خانه‌های قدیمی ایرانی به شمار می‌رود که می‌توانید از این هنر در هر چه بیشتر نوستالژیک کردن حیاط خلوت بهره ببرید.
چه گل‌هایی مناسب تزیین حیات خلوت ایرانی هستند؟
جدا از درخت‌هایی که معمولا در حیاط خانه‌های قدیمی ایرانی کاشته می‌شدند که به آب و هوا و اقلیم منطقه بستگی داشت. تقریبا همه خانه‌ها از نظر تزیین با گل‌های گلدانی ویژگی مشترکی داشتند. گلدان‌های شمعدانی و اطلسی از جمله‌های گل‌های معروف حیاط‌های ایرانی‌ها هستند ولی گل‌هایی همچون قاشقی، پیچ امین الدوله، گل محمدی و نرگس هم از گیاهانی هستند که می‌توانند حس نوستالژیک را به حیاط خلوت شما بیاورند. این گل‌ها در گلدان‌های سفالی بدون لعاب ساده کاشته می‌شدند و معمولا در کنار حوض قرار می‌گرفتند تا از رطوبت آب بهره ببرند. شما هم می‌توانید از این گلدان‌ها در کنار آبنما یا در روی تاقچه‌ها استفاده کنید.
حیاط خلوت ایرانی را سرپوشیده بسازیم یا روباز؟
همه توضیحاتی که در خصوص حیاط‌های ایرانی داده شد در شرایطی بود که حیاط به صورت رو باز مورد استفاده قرار می‌گرفت. حالا این سوال پیش می‌آید که سرپوشیده ساختن حیاط خلوت بهتر است یا رو باز بودن آن؟ باید گفت هر دو، گزینه مناسبی هستند. اگر فضایی که برای حیاط خلوت در نظر می‌گیرید، وسیع است، توصیه می‌شود بخشی از فضا را بپوشانید و بخشی را رو باز قرار دهید و اگر فضای کوچکی برای ساخت حیاط خلوت در اختیار دارید بهتر است در صورت سرپوشیده کردن آن شرایطی را فراهم کنید که در روزهای آفتابی بتوان از حیاط خلوت به صورت روباز هم استفاده کرد.
چگونه می‌توان هزینه‌ها را در ساخت یک حیاط خلوت ایرانی کاهش داد؟
راه‌های زیادی برای کاهش هزینه‌های ساخت یک حیاط خلوت ایرانی وجود دارد. اولین راهی که به نظر بسیاری می‌رسد استفاده از متریال بی کیفیت‌تر و ارزان‌تر است که می‌تواند بدترین راه باشد زیرا پس از مدتی مجبور به تعمیر یا تعویض این متریال خواهید شد. یک راه دیگر هم ساخت حیاط خلوت با بهترین متریال برای ماندگاری و طول عمر بالاتر و بهره گیری از مواد بازیافتی برای تزیین آن است.
به طور مثال به جای صرف هزینه برای خرید گلدان می‌توانید از وسایلی مانند تایر کهنه ماشین و شیشه‌های پلاستیکی نوشیدنی‌ها برای گلدان استفاده کنید. گل‌ها و گیاهانی نظیر شمعدانی و اطلسی را می‌توان درون تایر کهنه کاشت و در گوشه‌ای از حیاط قرار داد و گیاهان کوچک‌تر با رشد کمتر را دورن بطری‌های یکبار مصرف پلاستیکی کاشت و آویزان کرد.
برای تهیه نشیمنگاه به جای خرید تخت یا میز و صندلی می‌توانید با تغییر کاربری تایر ماشین و بشکه‌های کهنه آنها را تبدیل به محلی برای استراحت و نشستن کنید. و یا با قرار دادن یک تخته بر روی آنها، یک میز بسازید.
استفاده از جعبه‌های محکم برای ساخت یک نشمینگاه و تخت هم فکر خوبی به نظر می‌رسد. با رنگ‌آمیزی و دوخت چند تشک و کوسن می‌توان یک صندلی راحت برای نشستن از آنها ساخت. برای دوخت کوسن و تشک هم می‌توانید از فرش‌های قدیمی استفاده کنید تا هرچه بیشتر در هزینه‌ها صرفه جویی کنید.
سخن آخر
برای محوطه سازی ساختمان و ساخت و تزیین حیاط خلوت ایرانی کافی است از المان‌های آن یعنی آبنما، نشیمنگاه و گیاهان بهره برد تا حس نوستالژیک کلاسیک ایرانی را احیا کرد. برای بازیابی یک فضا در صورت کمبود بودجه می‌توان از اکسسوری‌های کلاسیک مانند گلدان‌های شمعدانی، کوسن و تشک‌های سنتی، چراغ‌های سنتی و … نیز بهره برد.
مطلب پیشنهادی: طراحی باغچه در حیاط منزل و 7 نکته الهام‌بخش
