نقش معماری در سینما با گذشت سالها پررنگ‌تر شده است. به طوری که فیلم‌ها مخاطبان گسترده‌ای را به خود جلب می‌کنند و بینندگان آشنا و جدید را به وجد می‌آورد. خانه‌ها و شهرها قاب‌هایی هستند که فیلمسازان، زندگی و احساسات را در آن می‌دمند تا هنر معماری را به تصویر بکشند. در این آثار، معماری نقش اصلی را در داستان‌گویی ایفا می‌کند، هر بنا چنان در نقش خود غرق شده است که دیگر به سختی می‌توان تفاوت بین اینکه چه چیزی در پس زمینه قرار دارد و چه چیزی هدف اصلی است را درک کرد. در این مقاله سعی نمودیم 10 نمونه از فیلم‌هایی که یک معمار باید ببیند را معرفی نماییم و به ارتباط بین ساختمان‌ها و صفحه نقره‌ای سینما و به عبارتی بین واقع‌گرایی و شعر، صمیمیت و یادبود نگاهی بیندازیم؛ با ویکی ساختمون همراه باشید.
فیلم‌هایی که یک معمار باید ببیند
این 10 فیلم از آثار مشهوری هستند که هر آرشیتکتی باید آنها ببیند:
معمار من به کارگردانی ناتانیل کان محصول سال 2003
مستندی پیرامون یکی از بزرگان قرن بیستم، لوئیز کان است که در حمام یک ایستگاه در نیویورک در مارس سال 1974 مرده پیدا شد. کان، نابغه جنجالی که در جنبش مدرن معماری فردی بسیار تأثیرگذار بود.او همیشه در زندگی‌اش در جستجوی معنای معنوی ویرانه‌های روم، یونان و مصر باستان بود. شاهکارهای او شامل موسسه سالک کالیفرنیا و کتابخانه آکادمی فیلیپس اکستر است. این فیلم درباره کارهای معماری کان و داستان پسر نامشروعش (ناتانیل کان) که در جستجوی پدری می‌باشد که او را رها کرده است و همچنین زندگی شخصی این معمار برجسته را روایت می‌کند. فیلمساز ما را به خانواده تقسیم شده خود دعوت می‌کند؛ دنیایی از تعصب، فتنه و اسطوره‌هایی که والدین و فرزندان را آزار می‌دهد را کشف می‌کند.
فیلم‌هایی که یک معمار باید ببیند: شکم یک آرشیتکت 
معمار مشهور استورلی کراکلیت از شیکاگو به شهر رُم در ایتالیا می‌آید تا در نمایشگاهی از معمار مورد علاقه‌اش یعنی اتین-لوئی بولی شرکت کند. پیتر گرینوی که کارگردانی این فیلم را بر عهده دارد، به بررسی رابطه بین شهر و بناهای تاریخی، ایده‌های بارور و نقش معمار می‌پردازد که باعث می‌شود طرح از ساخت‌وساز جدا شود. این نمایشگاه در بنای تاریخی ویکتور امانوئل سوم، توده‌ای پر از سنگ مرمر سفید که در قلب شهر تاریخی کاشته شده است، برگزار می‌شود. کارگردان با استفاده از طنز تلخ خود، جنبه آرما‌ن‌شهر را بررسی می‌کند و نماهای عجیب و غریب او، ما را به دنیایی رؤیایی اما در عین حال کابوس‌وار منتقل می‌کند.
متروپولیس به کارگردانی فریتز لانگ محصول سال 1927
شاهکار واقعی از یک فیلم صامت که به عنوان مادر همه فیلم‌های علمی تخیلی تاریخ شناخته می‌شود. در سال 2026، کلانشهری تحت اداره یک کارآفرین مستبد، یو فردرسن است که در دریایی از آسمان‌خراش‌ها غرق شده است. تمام طبقه کارگر در زیرزمینی مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند و سپس در ادامه فیلم ماشینی عظیم به نام M در اولین اشتباه آنها منفجر می‌شود. معماری تحمیل شده از آسمان‌خراش‌های شهر تقریباً به عنوان شخصیت اصلی در همه صحنه‌ها ایفای نقش می‌کنند و نمایانگر قدرتی است که نابود می‌شود و فرو می‌ریزد. فریتز لانگ در فیلمش موضوع برده‌داری و برج بابل را با الهام از مناظر زیبای شب‌های نیویورک پوشش داده است.
فیلم‌هایی که یک معمار باید ببیند : كویانیسكاتی (زندگی خارج از تعادل)
این فیلم یک ایده ساده دارد! شکوه و جلال طبیعت را با آشفتگی ساخته شده توسط انسان در تضاد قرار می‌دهد. کویانیسکاتی به کارگردانی گودفری رجیو و با موسیقی متن زیبای فیلیپ گِلَس، یک تجربه تصویری و موسیقیایی منحصربه فرد است و سعی می‌کند ما را در مورد خطرات محیطی نشأت گرفته از انسان هشدار دهد. در میان سایر مناظر و مکان‌های آمریکای 1970، ما همچنین شاهد تخریب پروژه مسکن عمومی Pruitt-Igoe در سنت لوئیزِ میسوری هستیم. این اثر توسط معمار مدرن «مینورو یاماساکی» طراحی شده که مدت زمان طولانی الگویی برای نوسازی شهری در نظر گرفته شده است. با این حال، به دلیل عدم اراده سیاسی، کاهش در اقتصاد صنعتی و افزایش نژادپرستی نسبت به کلیمی‌ها، Pruitt-Igoe تخریب و هرگز بازسازی نشد. تخریب آن همچنین پایان عصر مدرنیسم معماری را امضا کرد.
دیوارهای جانبی به کارگردانی گوستاو تارِتو محصول سال 2011
فیلیم خردمندانه که بر تمام استدلال‌های معناگرای کار گوستاو تارتو متمرکز است. دیوارهای پیاده‌رو به معنای واقعی کلمه دیوارهایی بزرگ هستند که در بین مردم مراکز شهری قرار گرفته‌اند و از ارتباط بین مردم جلوگیری می‌کنند. مارتین به‌همراه سگش در یک آپارتمان در بوینوس آیرس در حال زندگی است و از طراحی وب درآمد کسب می‌کند. ماریانا در ساختمان دیگری زندگی می‌کند و از طریق طراحی دکور مغازه امرارمعاش می‌کند. او هرگز نتوانسته بود به عنوان یک معمار کار کند. در حالی که آنها در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، هرگز همدیگر را ملاقات نکرده‌اند. با شروع فیلم، کارگردان روی ثبت بیماری‌های جامعه مدرن مانند تنهایی، احساس انزوا، عدم حضور در جمع تمرکز دارد. تصاویر ساده و واقع‌بینانه هستند، بلوک آپارتمان‌ها در خطوط بی‌پایان که ما را به یاد لانه زنبور می‌اندازد، گیاهانی که به طور غیرمنتظره‌ای از پنجره‌های بتونی در پیاده‌روها در حال رشد هستند تا نور را به داخل خود بکشانند.
فیلم‌هایی که یک معمار باید ببیند : شادی بی نهایت
این فیلم کار معمار دانمارکی بیارکه اینگلس و توسعه ابتکاری وی در پروژه مسکن «8» کپنهاگ اشاره می‌کند. فیلمسازان ایلابکا و لوئیز لیمو به جای مصاحبه با معمار در مورد پروژه‌ها و کارهای او، ترجیح می‌دهند زندگی ساکنان این جامعه را دنبال کنند که داستان‌ها و تجربیات زندگی‌شان را در این فضای جدید به اشتراک می‌گذارند. بسیاری از آنها داستان‌های روزمره خنده‌دار و شادی دارند، از تولدها و فعالیت‌ها در فضای باز گرفته تا هالووین و اجتماعات خانوادگی، فیلم فضای تجربه یک فضای اجتماعی منحصربه فرد را نشان می‌دهد. این واقعیت که مسکن اجتماعی حتی در دانمارک یک پروژه نوآورانه به حساب می‌آید، ولی پروژه‌هایی همانند مسکن 8 توانسته‌اند به وضوح نشان دهنده زندگی اجتماعی شاد در دنیای مدرن هستند، چیزی که اینگلس در این فیلم به دنبال آن بود.
24 شهر به کارگردانی جیا ژانکو محصول سال 2008
این فیلم سه نسل از شخصیت‌های شهر چنگدو را دنبال می‌کند (در دهه‌های 1950، 1970 و حال حاضر) که در حال کار در کارخانه‌ای هستند که که تخریب می‌شود تا جای خود را به یک مجموعه آپارتمان مدرن بدهد. مجتمع آپارتمانی که در این فیلم به نمایش گذاشته شده است، یک تحول واقعی است (به آن 24 شهر گفته می‌شود) که در محل قبلی یک کارخانه ساخت موتور هواپیما بنا گشته است. این فیلم چیزی بین داستان و مستند است، جیا ژانکو با افرادی مصاحبه می‌کند که زندگی آنها کاملاً به کارخانه وابسته بود. آنها تجربیات خود در زندگی واقعی و چالش‌هایی را که باید با تغییرات بی‌روح اجتماعی و سیاسی در قرن بیست‌ویکم در چین روبرو شوند را به اشتراک می‌گذارند.
زیر آسمان برلین به کارگردانی وین وندرس محصول سال 1987
ویم وندرس تمایلی زیادی فیلم ساختن درباره شهرها دارد، او ما را با فیلم‌های «باشگاه اجتماعی بوینا ویستا»، «فیلمبرداری در پالرمو» و «داستان لیسبون» به همه این شهرها می‌برد. اما بهترین اثر او همچنان زیر آسمان برلین است، جایی که این کارگردان آلمانی هنگام جاسوسی از داستان‌ها و افکار افراد محلی، شهر برلین را از طریق چشم دو فرشته نامرئی به تصویر می‌کشد. این اثر یک تأمل شاعرانه بر پایتخت آلمان از یکی از بزرگترین کارگردانان آلمانی است که می‌تواند ساختمان‌ها و آثار معماری فراوانی را زیر ذره‌بین دوربین خود ببرد.
فیلم‌هایی که یک معمار باید ببیند : شهر تاریک
شهر تاریک دنیای دروغینی را برای ما نشان می‌دهد که سعی در ساختن جوامع ایده‌آل دارد که محکوم به شکست هستند. وقتی یک فرد با روح آزادی شروع به زیر سؤال بردن چیزهایی که او را احاطه کرده است می‌کند، می‌توان به دروغین یودن شهرها دست یافت. در این فیلم، شهر کاملاً بدون نور است و خاطرات انسان از ابتدا نوشته می‌شوند (بدون آنکه تجربه شوند). آزمایشی است که توسط غریبه‌ها انجام شده است و گروهی از افراد را در یک جامعه مصنوعی جمع کرده‌اند تا آنها را مورد مطالعه قرار دهند. همه انسان‌ها هوشیاری خود را از دست می‌دهند. در شهر تغییرات ایجاد شده است، آسمان خراش‌ها از متریال‌های بسیار کهن از زیرزمین بیرون کشیده شده‌اند و معماری به امری دیکته شده تبدیل شده است (خلاقیت وجود ندارد).
طبیعت بی‌جان به کارگردانی جیا ژانکو محصول سال 2006
شهری در بخش فنگجیه به تدریج در حال تخریب و آب‌گرفتگی است که باعث می‌شود احداث «سد سه‌دره» ضروری باشد. یک مرد و یک زن برای یافتن همسران خود به شهر می‌روند و شاهد تحولات اجتماعی قرار می‌گیرند. فنگجیه به تدریج به زیر آب می‌رود و منظره‌ای در حال تغییر و در عین حال غرق شدن معنوی ساکنان آن را نشان می‌دهد. دو شخصیت اصلی این فیلم چینی، در جستجوی موازی برای خانواده‌های خود که سالها پیش آنها را از دست داد‌ه‌اند قرار دارند، اما آنها هرگز یکدیگر را ملاقات نمی‌کنند. در این محیط دگرگونی و فروپاشی، آنها سعی می‌کنند چشم بر گذشته خود ببندند و با جریان زندگی به پیش بروند.
کلام آخر
فیلم‌ها به اندازه کتاب‌ها و یا هر شکل دیگری از هنر، حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. فیلم‌ها تجربیات مختلف ما را شکل می‌دهند و ما را به آنچه امروزه هستیم تبدیل می‌کنند. تصاویر اثرات ماندگاری در ذهن می‌گذارند، به ویژه برای معماران امروزی این تصاویر هستند که ایده‌ها را شکل می‌دهند. موارد بیان شده در بالا برخی از مهم‌ترین فیلم‌ها برای معماران هستند که می‌توانید آنها را تماشا کنید. بنابراین، اگر می‌خواهید بدانید که در هنگام طراحی هر ساختمان که ارتباطی با رویکردهای اجتماعی دارد، چه موردی لحاظ می‌شوند، این فیلم‌ها را تماشا کنید.
